Słownik poligraficzny

Apla – w poligrafii, jest to całkowity zadruk arkusza. Tło arkusza zadrukowane jest jednolicie jednym kolorem farby w ilości dokładnie 100%. Przeciwieństwem aply jest raster.

Bigowanie – proces polegający na przygniataniu papieru przez bigę – czyli nóż poligraficzny zakończony zaokrągloną powierzchnią. Bigi zainstalowane są w wykrojniku – matrycy ze sklejki w której osadzone są noże. Bigowanie jest niezbędne przy grubszych papierach offsetowych, od 200g wzwyż z powodów estetycznych.

Blacha – matryca instalowana w maszynach offsetowych służąca do wykonywania odbitek.

CMYK – podstawowa zestawienie 4 kolorów, farb drukarskich w poligrafii. Mówi się o nich także barwy procesowe lub triadowe. CMYK to przestrzeń barw w pracy z grafiką komputerową. Rozwijając nazwę CMYK to (pomijając ostatnią 4literkę), nazwa wzięła się od pierwszych liter nazw kolorów z języka angielskiego. Cyan – jasnoniebieski, Magenta – czerwony, Yellow – zółty. Mniej znane rozwinięcia literki K to Key color lub Karbon.

Custom publishing – jedna z form marketingu z kórej korzystają drukarnie. Polega na dostarczeniu klientowi (odbiorcy) materiałów marketingowych, w postaci wydruków poligraficznych. Najważniejszym priorytetem custom publishing jest zdobycie nowego klienta, budowania lojalności, a także wzmocnienie marki. Publikacja wykonywana jest przez firmy zewnętrzne na zlecenie, sprzyja osiąganiu celów marketingowych i PR.

Densytometr – przyrząd do pomiaru gęstości optycznej w świetle odbitym lub przepuszczonym.

DTP – Najprościej mówiac, jest to forma przygotowania do druku materiałów, wykorzystując komputer. Przygotowanie projektu, przygotowanie do druku, oraz zastosowanie naświetlarek itd.

Druk – proces polegający na wielokrotnym odbijaniu formy drukowej na podłożu poligraficznym, w tym przypadku papier. Potocznie drukiem nazywamy każdą kopię lub odbitkę.

EPS – jeden z formatów plików stworzonych przez firmę Adobe System inc. zapisany w języku PostScript. Może zawierać całą stronicę w postaci danych tj. krzywe Bezier, fonty lub mapy bitowe.

Falcowanie – najprościej mówiąc łamanie papieru lub składanie arkusza. Arkusz wpuszczany do falcerki wchodzi w tak zwane kasety, które wykonują łam lub kilka łamów. Wykonywany w celu otrzymania docelowego formatu, broszury lub składki. Miejsce zagięcia arkusza staje się krawędzią.

Foliowanie (laminowanie) – proces polegający na pokryciu arkusza papieru folią z tworzywa sztucznego. Foliowanie inaczej laminowanie ma na celu dodać arkuszowi walorów estetycznych, oraz zabezpieczyć przed działaniem mechanicznym, chemicznym lub promieniami uv. Występują dwie metody laminowania na zimno z użyciem kleju, a także na gorąco, gdzie cylinder rozgrzewa się do wysokiej temperatury, która rozpuszcza klej zawarty w folii. Arkusze drukarskie można foliować jedno lub dwu stronie.

Grafika wektorowa – inaczej zwana także grafiką obiektów. Obraz w grafice wektorowej zbudowany jest z nieskomplikowanych obiektów geometrycznych takich jak odcinek, prosta, krzywa, wielokąt. Każdy z obiektów przypisany ma parametr, w przypadku odcinka są to jego końce. Obiekty te zwane także prymitywami mają także określone parametry mówiące o grubości, kolorze linii, wypełnieniu niejednolitym itd…

Gramatura papieru – masa 1 m2 arkusza wyrażona w gramach wyrobu papierniczego, włókienniczego, a także tworzyw sztucznych w arkuszach. Pośrednio parametr ten przekłada się na grubość arkusza.

Impozycja – jest elektronicznym przedstawieniem rozmieszczenia obiektu, broszury, ulotki, plakatu itd.. na arkuszu drukarskim. Impozycja zawiera także niezbędne do druku oznaczenia które ułatwiają proces druku a także późniejszą obróbkę.

ISBN – międzynarodowy symbol literowy, stosowany z układem dziesięciu cyfr, jako kod identyfikujący, określający wydanie książki lub broszury. Nadawany i rejestrowany w Polsce przez Bibliotekę Narodową. Skrót od ang. International Standard Book Number.

ISSN – międzynarodowy symbol literowy stosowany z układem ośmiu cyfr, jako kod identyfikujący wydawnictwo ciągłe, np. seryjne czasopismo. Nadawany i rejestrowany w Polsce przez Bibliotekę Narodową. Skrót od ang. International Standard Serial Number.

Kaszerowanie – czynność introligatorska polegająca na oklejeniu twardego podłoża takiego jak tektura lita, tektura falista cienkim zadrukowanym papierem. Czynność ta wykonywana jest z powodu braku możliwości przepuszczenia grubej i sztywnej tektury litej przez maszynę offsetową. Najbardziej popularnym produktem kaszerowanym są główki do kalendarzy naściennych. 

Makieta – Projekt układu graficznego (typograficznego) publikacji, wykonanej jako wzorzec do formowania (łamania) poszczególnych stronic druku.

Mora – Jest to jeden z licznych niepożądanych efektów w grafice komputerowej, poligrafii i fotografii. Mora to układ prożków powstały na skutek interferencji czyli nakładania się dwóch siatek linii obróconych o pewien kąt lub poddanych deformacji. Aby zminimalizować efekt mory kąty rastra obraca się względem siebie.Niewygodna forma mory powstaje również podczas skanowania druków przygotowanych rastrem klasycznym, gdzie na drobną morę nakłada się w równomierny układ pikseli uzyskanego obrazu bitmapowego. Kolejny zwiększony efekt mory występuje przy tworzeniu z takich skanów, obrazu drukowego.

Narząd – jest to forma przygotowania maszyny drukarskiej do druku. W skład tych czynności wchodzi między innymi zamontowanie płyt ctp, nałożenie farby, spasowanie kolorów lub ustawienie właściwego wydatku farby. Przygotowanie przyrządu wiąże się także z seriią wydruków próbnych.

Oprawa introligatorska – forma wykończenia wielostronicowej publikacji poligraficznej jak czasopisma, książki, kalendarza, a także każdego innego wytworu papierniczego zadrukowanego lub nie (blok rysunkowy, notes, zeszyt) polegającym na łączeniu kart wnętrza z okładką.

Pantone – opracowany przez firmę Pantone system barw drukarskich. Kolory w tym systemie oznaczone są numerem. Kolory z tej palety barw nie zawsze mają odwzorowanie w systemie CMYK i RGB

Paser – inaczej zwany punkturą, przeważnie jako krzyżyk w kole. Stosuje się go w celu spasowania kolejno nakładanych barw na arkusz (czyli kolejnych farb drukarskich), w to samo miejsce. Obraz każdego z kolorów posiada w tym samym miejscu paser. Pasery, czyli punkty umieszcza się na marginesie arkusza i odcina po wydrukowaniu pracy.

PDF – stworzony przez Adobe System inc. format plików mogący zawierać publikację lub cała stronicę. Dalsza ich reprodukcja i przeglądanie wymaga jedynie interpretera wbudowanego w RIP lub programu Adobe Acrobat.

Poligrafia – jedna z dziedzin techniki, której przedmiotem pracy jest wytwarzanie druków. W dzisiejszej zaawansowanej formie przybiera formę przemysłową. Przemysł poligraficzny zajmuje się przygotowywaniem i opracowywaniem form (wzorców drukowych) oryginalnych tekstów, form rysunkowych i drukowanie za ich pomocą wielokrotnych kopii, na potrzeby masowego odbiorcy. Poligrafia z greckiego oznacza „wielokrotne pisanie”

Portfolio – dorobek prac stworzonych przez danego artystę lub agencje poligraficzną.

Proof – cyfrowa odbitka stanowiąca wzór kolorystyczny dla materiałów drukowanych. Proof wykonywany jest na specjalnie skalibrowanym urządzeniu, naśladującym raster drukarski.

Raster – obraz składający się z jednotonalnych kropek

Rozbawienie – Zmiana danych graficznych kompozytowych jakiegoś modelu barwnego np. RGB na inny model barwny. Niekiedy rozbarwianiem nazywa się sam proces konwersji danych barwnych do modelu CMYK. Rozbarwianie nazywa się potocznie „Cmykowaniem”

Składka – zadrukowany arkusz papieru albo kartonu złamany jedno lub wielokrotnie do określonego formatu.

Spad – pole na arkuszu drukarskim, które wychodzi po za format publikacji i zostaje odcięte. Stosowane jest aby w miejscu obcięcia pracy, nie świecił biały kolor. Format po obcięciu na gilotynie zwie się formatem netto.

Sztancowanie – zwane także wykrawaniem, czynność polegająca na wycinaniu kształtu za pomocą matrycy, w papierze lub innym podłożu. W wykrojniku osadzone są noże poligraficzne, które umożliwiają wycięcie formy z arkusza. Nakłady są sztancowane w momencie gdy chcemy uzyskać skomplikowany kształt nie osiągalny za pomocą gilotyny. Przy sztancowaniu możemy używać różnego rodzaju noży, jak noże do cięcia, bigowania lub perforowania arkusza.

Tinta – powierzchnia zadrukowana w niewielkiej ilości, najczęściej delikatnie pokrycie jakimś kolorem.

Użytek – jest to część pracy lub kopia, która znajduje się na arkuszu. Jeśli mamy do czynienia z maszyną o dużym formacie, jak a1 lub b1, możemy zamieścić kilka użytków na jednym arkuszu drukarskim.

Znaczniki cięcia – graficzne oznaczcenie, na arkuszu drukarskim, miejsce w którym ma być odcięty spad. Znaczniki na arkuszu ukazują nam docelowy format netto arkusza.

Wzornik kolorów – najczęściej stosowanym wzornikiem kolorów jest Pantone. Wzornik kolorów to po prostu zadrukowane próbki koloru. Służą one drukarzowi do odwzorowania konkretnego koloru farby, a także grafikowi przy projektowaniu pracy. Kolory barw na ekranie monitora w wielu przypadkach mogą się nieznacznie różnić od tych uzyskanych w procesie druku.